03/11 SÜLEYMAN'IN ÖZDEYİŞLERİ 28-31

[tr] Süleyman'ın Özdeyişleri 28-31

^28:1 Kötü kişi kendisini kovalayan olmasa bile kaçar,
Doğrularsa genç aslan gibi yüreklidir.
² Ayaklanan ülke çok başlı olur,
Ama akıllı, bilgili kişi düzeni sağlar.
³ Yoksulu ezen yoksul,
Ürünü harap eden sağanak yağmur gibidir.
⁴ Yasayı terk eden kötüyü över,
Yerine getirense kötüye karşı çıkar.
⁵ Kötüler adaletten anlamaz,
RABbe yönelenlerse her yönüyle anlar.
⁶ Dürüst bir yoksul olmak,
Yolsuzlukla zengin olmaktan yeğdir.
⁷ Kutsal Yasayı yerine getiren çocuk akıllıdır,
Oburlarla arkadaşlık edense babasını utandırır.
⁸ Faiz ve tefecilikle malına mal katan kişi,
Bunu yoksullara acıyan için biriktirir.
⁹ Yasaya kulağını tıkayanın
Duası da iğrençtir.
¹⁰ Dürüst kişileri kötü yola saptıran
Kendi kazdığı çukura düşer.
İyiliği, özü sözü bir olanlar miras alacak.
¹¹ Zengin kendini bilge sanır,
Ama akıllı yoksul onun içini okur.
¹² Doğruların zaferi coşkuyla kutlanır,
Ama kötüler egemen olunca insan kaçacak yer arar.
¹³ Günahlarını gizleyen başarılı olmaz,
İtiraf edip bırakansa merhamet bulur.
¹⁴ Günahtan çekinen ne mutludur!
İnatçılık edense belaya düşer.
¹⁵ Yoksul halkı yöneten kötü kişi
Kükreyen aslan, saldırgan ayı gibidir.
¹⁶ Gaddar önderin aklı kıttır;
Haksız kazançtan nefret edense uzun ömürlü olur.
¹⁷ Adam öldürmekten vicdan azabı çeken, mezara dek kaçacaktır;
Kimse ona yardım etmesin.
¹⁸ Alnı ak yaşayan kurtulur,
Yolsuzluk yapan ansızın yıkıma uğrar.
¹⁹ Toprağını işleyenin ekmeği bol olur,
Hayal peşinde koşansa yoksulluğa doyar.
²⁰ Güvenilir kişi bolluğa erer,
Zengin olmaya can atansa beladan kurtulamaz.
²¹ Hatır gözetmek iyi değildir,
Çünkü insan bir lokma ekmek için bile suç işler.
²² Cimri servet peşinde koşar,
Yoksulluğa uğrayacağını düşünmez.
²³ Başkasını azarlayan sonunda
Pohpohlayandan daha çok beğeni kazanır.
²⁴ Annesini ya da babasını soymayı günah saymayan,
Haydutla birdir.
²⁵ Açgözlü kavga çıkarır,
RABbe güvenense bolluk içinde yaşar.
²⁶ Kendine güvenen akılsızdır,
Bilgece davranan güvenlikte olur.
²⁷ Yoksula verenin eksiği olmaz,
Yoksulu görmezden gelense bir sürü lanete uğrar.
²⁸ Kötüler egemen olunca insan kaçacak yer arar,
Ama kötüler yok olunca doğrular çoğalır.
^29:1 Defalarca azarlandığı halde dikbaşlılık eden,
Ansızın yıkıma uğrayacak, çare yok.
² Doğru kişiler çoğalınca halk sevinir,
Kötü kişi hükümdar olunca halk inler.
³ Bilgeliği seven babasını sevindirir,
Fahişelerle dostluk eden malını yitirir.
⁴ Adaletle yöneten kral ülkesini ayakta tutar,
Ağır vergiler koyansa çökertir.
⁵ Başkasını pohpohlayan kişi,
Ona tuzak kurar.
⁶ Kötünün başkaldırısı kendine tuzak olur,
Doğru kişiyse ezgi söyler ve sevinir.
⁷ Doğru kişi yoksulların hakkını verir,
Kötü kişi hak hukuk nedir bilmez.
⁸ Alaycı kişiler kentleri bile karıştırır,
Bilgelerse öfkeyi yatıştırır.
⁹ Bilge kişiyle davası olan ahmak
Kızar, alay eder ve rahat vermez.
¹⁰ Kana susamışlar dürüst kişiden nefret eder,
Doğrularsa onun canını korur.
¹¹ Akılsız hep patlamaya hazırdır,
Bilgeyse öfkesini dizginler.
¹² Hükümdar yalana kulak verirse,
Bütün görevlileri de kötü olur.
¹³ Zorbayla yoksulun ortak bir noktası var:
İkisinin de gözünü açan RABdir.
¹⁴ Yoksulları adaletle yöneten kralın
Tahtı hep güvenlikte olur.
¹⁵ Değnekle terbiye bilgelik kazandırır,
Kendi haline bırakılan çocuksa annesini utandırır.
¹⁶ Kötüler çoğalınca başkaldırı da çoğalır,
Ama doğrular onların düşüşünü görecektir.
¹⁷ Oğlunu terbiye et, o da sana huzur verecek
Ve gönlünü hoşnut edecektir.
¹⁸ Tanrısal esinden yoksun olan halk
Sınır tanımaz olur.
Ne mutlu Kutsal Yasayı yerine getirene!
¹⁹ Köle salt sözle terbiye edilemez,
Çünkü anlasa da kulak asmaz.
²⁰ Sözünü tartmadan konuşan birini tanıyor musun?
Akılsızın durumu bile onunkinden daha umut vericidir.
²¹ Çocukluğundan beri kölesini şımartan,
Sonunda cezasını çeker.
²² Öfkeli kişi çekişme yaratır,
Huysuz kişinin başkaldırısı eksik olmaz.
²³ Kibir insanı küçük düşürür,
Alçakgönüllülükse onur kazandırır.
²⁴ Hırsızla ortak olanın düşmanı kendisidir,
Mahkemede yemin etse de bildiğini söylemez.
²⁵ İnsandan korkmak tuzaktır,
Ama RABbe güvenen güvenlikte olur.
²⁶ Hükümdarın gözüne girmek isteyen çoktur,
Ama RABdir insana adalet sağlayan.
²⁷ Doğrular haksızlardan iğrenir,
Kötüler de dürüst yaşayanlardan.
^30:1 Massalı Yake oğlu Agurun sözleri:
Bu adam şöyle diyor:
‹‹Yoruldum, ey Tanrım, yoruldum ve tükendim. ve tükendim› ›› ya da ‹‹Bu adam İtiele, İtiele ve Ukkala şöyle diyor››.
² Gerçekten ben insanların en cahiliyim,
Bende insan aklı yok.
³ Bilgeliği öğrenmedim,
Kutsal Olana ilişkin bilgiden de yoksunum.
⁴ Kim göklere çıkıp indi?
Kim yeli avuçlarında topladı?
Suları giysisiyle sarıp sarmalayan kim?
Kim belirledi dünyanın sınırlarını?
Adı nedir, oğlunun adı nedir, biliyorsan söyle!
⁵ Tanrının her sözü güvenilirdir,
O kendisine sığınan herkese kalkandır.
⁶ Onun sözüne bir şey katma,
Yoksa seni azarlar, yalancı çıkarsın.
⁷ Ey Tanrı, iki şey diledim senden:
Ben ölmeden bunları esirgeme benden.
⁸ Sahtekârlığı, yalanı benden uzak tut,
Bana ne yoksulluk ne de zenginlik ver;
Payıma düşen ekmeği ver, yeter.
⁹ Yoksa bolluktan, ‹Kimmiş RAB?› diye seni yadsır,
Ya da yoksulluktan çalar
Ve Tanrımın adını lekelemiş olurum.
¹⁰ ‹‹Köleyi efendisine çekiştirme,
Yoksa sana lanet eder, sen de suçlu çıkarsın.
¹¹ Öyleleri var ki, babalarına lanet eder,
Annelerine değer vermezler.
¹² Öyleleri var ki, kendilerini tertemiz sanırlar,
Oysa kötülüklerinden arınmış değiller.
¹³ Öyleleri var ki, kendilerinden üstün kimse yok sanır,
Herkese tepeden bakarlar.
¹⁴ Öyleleri var ki, dişleri kılıç, çeneleri bıçaktır,
Mazlumlarla yoksulları yutup yeryüzünden yok ederler.
¹⁵ Sülüğün iki kızı vardır, adları ‹Ver, ver›dir.
Hiç doymayan üç şey,
‹Yeter› demeyen dört şey vardır:
¹⁶ Ölüler diyarı, kısır rahim,
Suya doymayan toprak ve ‹Yeter› demeyen ateş.
¹⁷ Babasıyla alay edenin, annesinin sözünü hor görenin
Gözünü vadideki kargalar oyacak;
O akbabalara yem olacak.
¹⁸ Aklımın ermediği üç şey,
Anlamadığım dört şey var:
¹⁹ Kartalın gökyüzünde,
Yılanın kayada,
Geminin denizde izlediği yol
Ve erkeğin genç kızla tuttuğu yol.
²⁰ Zina eden kadının yolu da şöyledir:
Yer, ağzını siler,
Sonra da, ‹Suç işlemedim› der.
²¹ Yeryüzü üç şeyin altında sarsılır;
Katlanamadığı dört şey vardır:
²² Kölenin kral olması,
Budalanın doyması,
²³ Nefret edilen kadının evlenmesi
Ve hizmetçinin hanımının yerine geçmesi.
²⁴ ‹‹Dünyada dört küçük yaratık var ki,
Çok bilgece davranırlar:
²⁵ Karıncalar güçlü olmayan bir topluluktur,
Ama yiyeceklerini yazdan biriktirirler.
²⁶ Kaya tavşanları da güçsüz bir topluluktur,
Ama yuvalarını kaya kovuklarında yaparlar.
²⁷ Çekirgelerin kralı yoktur,
Ama bölük bölük ilerlerler.
²⁸ Kertenkele elle bile yakalanır,
Ama kral saraylarında bulunur.
²⁹ ‹‹Yürüyüşü gösterişli üç yaratık,
Davranışı gösterişli dört yaratık var:
³⁰ Hayvanların en güçlüsü olan
Ve hiçbir şeyin önünde pes etmeyen aslan,
³¹ Tazıfş, teke
Ve ordusunun başındaki kral. sözcüğün anlamı tam bilinmiyor.
³² ‹‹Eğer budala gibi kendini yücelttinse
Ya da kötülük tasarladınsa,
Dur ve düşün!
³³ Çünkü nasıl sütü dövünce tereyağı,
Burnu sıkınca kan çıkarsa,
Öfkeyi kurcalayınca da kavga çıkar.››
^31:1 Massa Kralı Lemuelin sözleri,
Annesinin ona öğrettikleri:
² ‹‹Oğlum, rahmimin ürünü, ne diyeyim?
Adaklarımın yanıtı oğlum, ne diyeyim?
³ Gücünü kadınlara,
Gençliğini kralları mahvedenlere kaptırma!
⁴ ‹‹Şarap içmek krallara yakışmaz, ey Lemuel,
Krallara yakışmaz!
İçkiyi özlemek hükümdarlara yaraşmaz.
⁵ Çünkü içince kuralları unutur,
Mazlumun hakkını yerler.
⁶ İçkiyi çaresize,
Şarabı kaygı çekene verin.
⁷ İçsin ki yoksulluğunu unutsun,
Artık sefaletini anmasın.
⁸ Ağzını hakkını savunamayan için,
Kimsesizin davasını gütmek için aç.
⁹ Ağzını aç ve adaletle yargıla,
Mazlumun, yoksulun hakkını savun.››
¹⁰ Erdemli kadını kim bulabilir?
Onun değeri mücevherden çok üstündür. sırayla İbranice alfabenin değişik bir harfiyle başlar.
¹¹ Kocası ona yürekten güvenir
Ve kazancı eksilmez.
¹² Kadın ona kötülükle değil,
Yaşamı boyunca iyilikle karşılık verir.
¹³ Yün, keten bulur,
Zevkle elleriyle işler.
¹⁴ Ticaret gemileri gibidir,
Yiyeceğini uzaktan getirir.
¹⁵ Gün ağarmadan kalkar,
Ev halkına yiyecek, hizmetçilerine paylarını verir.
¹⁶ Bir tarlayı gözüne kestirip satın alır,
El emeğiyle kazandığı parayla bağ diker.
¹⁷ Giyinip kollarını sıvar,
Canla başla çalışır.
¹⁸ Ticaretinin kârlı olduğunu bilir,
Çırası gece boyunca yanar.
¹⁹ Eliyle örekeyi tutar,
Avucunda iği tutar.
²⁰ Mazluma kollarını açar,
Yoksula elini uzatır.
²¹ Kar yağınca ev halkı için kaygılanmaz,
Çünkü hepsinin iki katfü giysisi vardır.
²² Yatak örtüleri dokur,
Kendi giysileri ince mor ketendendir.
²³ Kocası ülkenin ileri gelenleriyle oturup kalkar,
Kent kurulunda iyi tanınır.
²⁴ Kadın diktiği keten giysilerle
Ördüğü kuşakları tüccara satar.
²⁵ Güç ve onurla kuşanmıştır,
Geleceğe güvenle bakar.
²⁶ Ağzından bilgelik akar,
Dili iyilik öğütler.
²⁷ Ev halkının işlerini yönetir,
Tembellik nedir bilmez.
²⁸ Çocukları önünde ayağa kalkıp onu kutlar,
Kocası onu över.
²⁹ ‹‹Soylu işler yapan çok kadın var,
Ama sen hepsinden üstünsün›› der.
³⁰ Çekicilik aldatıcı, güzellik boştur;
Ama RABbe saygılı kadın övülmeye layıktır.
³¹ Ellerinin hak ettiğini verin kendisine,
Yaptıkları için kent kurulunda övülsün.

---